ชื่อทางวิทยาศาสตร์ : Lagenaria siceraria (Molina) Standl.
ชื่อวงค์ : CUCURBITACEAE
ชื่อสามัญ | Eng : Bottle gourd
ชื่อพื้นเมือง (ทั่วไป) : ยี่ปู่ อิปู่โยดิ๊ อี้ผู่ (อาข่า)
ไม้เถาล้มลุก ลำต้นเลื้อยตามพื้นดินหรือพันกับต้นไม้อื่น ตามเถามีขนยาวสีขาว และมีน้ำยางขาวใส มีมือจับออกที่ซอกใบ
ใบเดี่ยว เรียงสลับกัน รูปห้าเหลี่ยม ขอบใบหยักเว้าเป็นแฉก 5-7 แฉก โคนใบเว้าเข้าถึงเส้นกลางใบ เส้นใบด้านล่างนูนเด่นชัด ก้านใบและแผ่นใบมีขน
ดอกแยกเพศร่วมต้น ดอกเดี่ยว สีขาว ออกตามซอกใบ ดอกเพศผู้กลีบเลี้ยงเชื่อมติดกันเป็นรูประฆัง ปลายแยกเป็นแฉกแหลม 5 แฉก กลีบดอก 5 กลีบไม่ติดกัน รูปไข่กลับ กลีบดอกมีขน เนื้อกลีบบางและย่น มีเกสรเพศผู้ 3 อัน ก้านชูอับเรณูไม่ติดกัน ดอกเพศเมียลักษณะคล้ายดอกเพศผู้แต่ก้านดอกสั้นและแข็ง รังไข่ใต้วงกลีบ
ผลเดี่ยว รูปขวดน้ำ ผลอ่อนสีเขียว ก้านผลยาว ผิวมีขน ผลแห้ง เปลือกผลแข็ง มีเมล็ดจำนวนมาก เมล็ดรูปแบนป้าน ปลายมีติ่งยื่น 2 ข้าง สีน้ำตาลอ่อน มีแถบสีน้ำตาลเข้มพาดตามยาวของเมล็ด
-
-
ผล ทำเป็นขวดใส่น้ำ โดยการตากแห้งแล้วคว้านไส้ออก เป็นขวดใส่น้ำที่รักษาอุณหภูมิได้ดี ,ทำเป็นที่ตักน้ำศํกดิ์สิทธิ์ประกอบพิธีกรรม โดยการตากแห้ง คว้านไส้ออก ตัดและขัดผิวให้เรียบ ,ประกอบอาหาร เช่น ต้มใส่หมู หรือไก่ (อาข่า)